"Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) Davası Nedir, Nasıl Açılır?"

Ortaklığın Giderilmesi (İzale-i Şuyu) Davası Nedir?

Ortak mülkiyet çoğu zaman miras yoluyla veya birlikte taşınmaz satın alınarak oluşur. Ancak zamanla ortaklar arasında anlaşmazlıklar çıkabilir ve bu malın birlikte kullanımı veya idaresi zorlaşabilir. İşte bu noktada ortaklığın giderilmesi davası, yani halk arasında bilinen adıyla izale-i şuyu davası, devreye girer.

Ortaklığın giderilmesi davası, bir taşınmaz ya da taşınır malın ortakları arasında paylı ya da elbirliği mülkiyeti varsa, bu ortaklığın sona erdirilmesi amacıyla açılan bir davadır. Amaç, ortak malın paylaştırılarak veya satılarak tek kişiye geçmesini sağlamaktır.

Bu Dava Neden Açılır?

• Mirasla kalan taşınmaz üzerinde anlaşmazlık varsa

• Paydaşlar malı birlikte kullanamıyorsa

• Malın satılarak parasının paylaşılması isteniyorsa

• Ortaklar arasında kişisel veya ekonomik uyuşmazlık varsa

… gibi durumlarda malın birlikte kullanılmasından doğan sıkıntıları ortadan kaldırmak için bu dava açılır.

Ortaklığın Giderilmesi Davasını Kimler Açabilir?

Bu davayı sadece ortaklardan biri veya birkaçı açabilir. Davacı olmak için tüm ortakların rızası gerekmez. Hisseli malın sadece bir kısmına sahip olan ortak bile tek başına dava açabilir.

Yetkili ve Görevli Mahkeme Neresidir?

• Yetkili mahkeme: Ortaklığın giderilmesi istenen taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir.

• Görevli mahkeme: Sulh Hukuk Mahkemesi’dir.

Ortaklığın Giderilmesi Nasıl Gerçekleşir?

Mahkeme iki şekilde karar verebilir:

1. Aynen Taksim (Bölüştürme Yoluyla Ortaklığın Giderilmesi)

Tanım:
Aynen taksim, malın fiziksel olarak bölünebilmesi durumunda, her ortağa payı oranında bir parça verilerek ortaklığın sona erdirilmesidir.

Şartları:

• Mal fiilen bölünebilir olmalıdır.

• Bölme işlemi sonunda her paydaşın eşdeğer değerde ve kullanılabilir bir hakkı olmalıdır.

• Bölme sonucu malın ekonomik değeri azalmamalı ve kullanımı mümkün olmalıdır.

Örnek:
Bir tarlada 4 paydaş var ve her birinin payı %25. Tarlanın konumu, yapısı ve büyüklüğü elverişli. Bu durumda bilirkişi incelemesiyle tarla 4 eş parçaya bölünebilir. Mahkeme, tarlayı 4 parçaya ayırarak her bir ortağın üzerine ayrı ayrı tapu kaydı yapılmasına karar verir.

Not: Aynen taksim özellikle arsalarda, tarım arazilerinde ve hisseli tarla-meydan bölümlerinde mümkündür.

2. Satış Yoluyla Taksim (Paraya Çevrilerek Ortaklığın Giderilmesi)

Tanım:
Malın bölünememesi halinde, malın açık artırmayla satılarak bedelinin ortaklar arasında hisseleri oranında paylaştırılmasıdır.

Ne Zaman Uygulanır?

• Mal fiilen bölünemeyecek durumdaysa

• Bölünebilir olsa bile bölme sonucu değer kaybı olacaksa

• Ortaklardan biri veya birkaçı aynen taksime itiraz ediyorsa

Örnek:
3 kardeşin miras kalan bir dairesi var. Dairenin tek bir giriş kapısı, tek bir mutfağı ve banyosu var. Fiilen bölünmesi mümkün değil. Bu durumda mahkeme, dairenin satılarak elde edilen paranın her bir kardeşe hissesi oranında verilmesine karar verir.

Süreç Nasıl İşler?

1. Dava Dilekçesi Hazırlanır
   Sulh Hukuk Mahkemesi’ne sunulmak üzere hazırlanır. Hangi taşınmaz için, kimlere karşı, neden bu davanın açıldığı detaylı şekilde yazılır.

2. Mahkeme Süreci Başlar
   Mahkeme, malın bölünüp bölünemeyeceğini incelemek üzere bilirkişi atar.

3. Karar Verilir
   Mal bölünebilir ise aynen taksim, bölünemezse satış kararı verilir.

4. Satış (İhale) Süreci
   Satış genellikle İcra Müdürlüğü aracılığıyla yapılır. İhale süreci tamamlandıktan sonra elde edilen bedel taraflar arasında dağıtılır.

Ne Kadar Sürer?

Bu tür davalar, bilirkişi incelemeleri, ihale süreci ve tarafların itirazları nedeniyle 6 ay ile 2 yıl arasında sürebilir. Süre, malın durumu ve dava yoğunluğuna göre değişebilir.

Sonuç: Ortak Malda Anlaşmazlık Varsa Çözüm Hukuktan Geçer

Eğer ortak olduğunuz bir taşınmazı paylaşamıyorsanız, çözümü ertelemek yerine hukuki yolla çözmek sizin yararınıza olacaktır. Ortaklığın giderilmesi davası, tarafları zorunlu bir birliktelikten kurtarır ve hakkınızı almanızı sağlar.